Làm gì để áp lực khi bị điểm kém không làm con chán nản, suy sụp?

Cha mẹ đừng tạo áp lực khi bị điểm kém khiến con mình chán nản vì điểm thấp.

 Áp lực khi bị điểm kém gây “Sốc” thí sinh

Như em Nguyễn Minh Hùng ở Hà Nội đã rất sốc khi biết điểm thi của mình. Hùng thi khối B, gia đình đặt rất nhiều kỳ vọng vì nhiều năm liền em đều đạt học sinh giỏi.

Sau khi thi THPT Quốc gia 2017, Hùng chắc chắn mình được khoảng 8 điểm mỗi môn. Vậy nhưng khi có kết quả thi, Hùng suy sụp hoàn toàn và không tin vào mắt mình bởi tổng điểm của em chỉ đạt đủ điểm sàn Đại học 2017.

Sau khi biết điểm, bố mẹ lại không hỏi han nói chuyện an ủi khiến Hùng càng chán nản vì điểm thấp. Bản thân Hùng ăn uống qua loa xong lên phòng nhốt mình nằm khóc, không dám ra ngoài, tài khoản FB cũng khóa để tránh câu hỏi từ bạn bè.

“Thật sự, áp lực khi bị điểm kém khiến em cảm thấy mình rất kém cỏi và suy sụp hoàn toàn, chẳng thấy tương lai đâu nữa. Điểm thấp cơ hội vào Đại học của em cũng rất khó. Ai cũng nói mang tiếng học giỏi mà cuối cùng chỉ làm được như thế”, Hùng buồn bã nói.

Hàng năm, sau khi có kết quả thi THPT Quốc gia, Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia, Bệnh viện tâm thần Trung ương 1… lại tiếp nhận và điều trị cho nhiều ca bệnh nhân bị sang chấn tâm lý do thất bại trong thi cử. Bị trầm cảm và mắc chứng rối loạn tâm thần do áp lực khi bị điểm kém đang trở thành vấn đề đáng báo động đối với học sinh, sinh viên.

Thậm chí đáng buồn hơn, trong những kỳ thi trước đã có học sinh lựa chọn cái chết sau khi biết điểm thi và trượt đại học. Như em Đ.T.Tr (sinh năm 1999) học lớp 11 ở Bình Phước đã gieo mình xuống sông tự tử khi chán nản vì điểm thấp. Trước đó, nữ sinh này đã để lại 5 lá thư tuyệt mệnh được viết gửi cho bố mẹ, chị gái và bạn thân trong cặp sách…

Đừng khiến con bạn chán nản vì điểm thấp

Phải làm gì để không tạo áp lực khi bị điểm kém cho con của bạn?

Chuyên gia tâm lý Lê Khanh (Công ty Giáo dục Kidstime Bình Thạnh TP. HCM) cho rằng, nguyên nhân đầu tiên dẫn đến việc chán nản vì điểm thấp chính là sự thiếu tự tin vào bản thân, thiếu khả năng làm chủ cảm xúc và đôi khi, sau thời gian tập trung ôn thi, đã không chú ý đến việc bảo vệ sức khỏe để đến ngày thi lại không còn sức lực.

Ngược lại, cũng có những em do quá tự tin vào năng lực, kiến thức của mình, tự đặt ra những kỳ vọng khi thi, cho rằng chắc chắn mình phải thi đậu với thứ hạng cao, mà quên mất các kỹ thuật thi theo hình thức trắc nghiệm, không biết phân phối thời gian, tập trung năng lực giải đáp ngay cả những câu khó, để cuối cùng không đủ thời gian làm bài và khi thất bại thì lại rơi xuống hố sâu tuyệt vọng vì bất mãn với chính mình.

Tuy nhiên, nếu chỉ vì nguyên nhân này thì chưa hẳn đã có thể dẫn đến cái chết vì áp lực khi bị điểm kém.

Mà chính do sự kỳ vọng quá nhiều của gia đình đã vô tình tạo ra áp lực không hề nhẹ lên tâm lý chán nản vì điểm thấp cho các em. Nhất là những gia đình mà bố, mẹ là những trí thức, có học vị hay địa vị trong xã hội.

Họ không chấp nhận được con của mình thi rớt ngay từ kỳ thi tốt nghiệp THPT. Điều mà đối với họ như 1 sự đương nhiên, khi con đánh mất đi sự kỳ vọng của gia đình, khi cánh cửa Đại học đóng lại trước mắt thì hầu như với họ không còn con đường nào khác. Họ không thể chấp nhận việc bố mẹ là kỹ sư, bác sĩ, thạc sĩ, tiến sĩ... mà con mình lại trở thành công nhân, dù là công nhân bậc cao đi nữa.

Những gia đình nông dân, cũng có khi đặt quá nhiều mong chờ vào con, đã hy sinh rất nhiều công sức, tiền của cho con ăn học cũng có thể đem đến những áp lực khi bị điểm kém với con.

Nhất là, ở các vùng nông thôn phía Bắc, nơi việc học là điều vô cùng quan trọng, chỉ cần tốt nghiệp là đủ có cớ để mở tiệc ăn mừng, mời bà con làng xóm đến để... khoe. Như vậy, áp lực khi bị điểm kém đến từ phía gia đình và từ những người xung quanh họ hàng, thôn xóm cũng là 1 áp lực nặng nề dẫn đến chán nản vì điểm thấp và sự sụp đổ của 1 “kẻ thất bại”.

Để tránh tình trạng này, chuyên gia tâm lý Lê Khanh cho rằng, ngay từ khi còn là học sinh cấp 2, 3 các em đã phải rèn luyện cho mình sự tự tin vào bản thân. Ở đây, sự tác động của gia đình là không hề nhỏ để xây dựng sự tự tin, nhận biết giá trị bản thân của các em.

Bố mẹ không nên quá chú trọng đến việc bắt con phải học ngày, đêm, phải trở thành học sinh giỏi mà quên đi sự rèn luyện thân thể, quên đi sự gắn kết với gia đình, tham gia các hoạt động trong nhà.

Những chuyện này tưởng là nhỏ nhặt nhưng lại có giá trị góp phần to lớn vào việc phát triển kỹ năng sống cho con, để chính những yếu tố tích cực ấy sẽ giúp các em biết vượt qua những thất bại, với tinh thần “thắng không kiêu, bại không nản”.

Ngoài ra, việc đặt nhiều kỳ vọng vào con, mà không để ý đến tính cách, năng lực và sở thích để biết hướng con vào các môn học mà các em có hứng thú, biết tổ chức việc học cùng sự nghỉ ngơi, giải trí thích hợp sẽ khiến cho các em không đủ sức từ thể chất đến tinh thần để vượt qua những thách thức và không chán nản vì điểm thấp làm suy sụp tinh thần.

Việc quan tâm đến khả năng, sở thích và biết hướng điều đó vào trong việc học tập sẽ đem đến những tư duy tích cực cho các em và không tạo nên cho các em những áp lực khi bị điểm kém không đáng có.